Οι τένοντες είναι ισχυρές ζώνες ιστού που συνδέουν τους μύες στα οστά. Ο τένοντας του τετρακεφάλου είναι ο πιο σημαντικός τένοντας που εμπλέκεται στην ανόρθωση του γονάτου από λυγισμένη θέση.

Μικρές ρήξεις αυτού του τένοντα προκαλούν πόνο ή δυσκολεύουν το περπάτημα και τη συμμετοχή σε άλλες καθημερινές δραστηριότητες. Η πλήρης ρήξη του τένοντα του τετρακέφαλου είναι τραυματισμός που προκαλεί αναπηρία. Σχεδόν πάντα απαιτεί χειρουργική επέμβαση, ακολουθούμενη από φυσικοθεραπεία για να ανακτήσει πλήρως την κίνηση και τη λειτουργία του γόνατος.

Οι ρήξεις τένοντα του τετρακέφαλου δεν είναι συχνές. Εμφανίζονται συχνότερα σε μεσήλικες που ασχολούνται με το τρέξιμο ή το άλμα.

Ανατομία

Οι τέσσερις μύες του τετρακέφαλου συναντώνται ακριβώς πάνω από την επιγονατίδα για να σχηματίσουν τον τένοντα του τετρακέφαλου. Ο τένοντας του τετρακέφαλου προσδένει τους τετρακέφαλους μυς στην επιγονατίδα. Η επιγονατίδα συνδέεται με την κνήμη μέσω του επιγονατιδικού τένοντα. Δουλεύοντας μαζί, οι μύες του τετρακέφαλου, ο τένοντας του τετρακέφαλου και ο επιγονατιδικός τένοντας σχηματίζουν έναν μηχανισμό τροχαλίας για να ισιώσει το γόνατο.

Περιγραφή

Οι ρήξεις τένοντα του τετρακέφαλου μπορεί να είναι είτε μερικές είτε πλήρεις.

Μερική ρήξη. Πολλές ρήξεις δεν διαταράσσουν εντελώς τον τένοντα. Αυτό είναι παρόμοιο με ένα σχοινί που τεντώνεται τόσο πολύ που μερικές από τις ίνες είναι ξεφτισμένες, αλλά το σχοινί είναι ακόμα ένα κομμάτι.

Πλήρη ρήξη. Ένα πλήρες σκίσιμο θα χωρίσει τον μαλακό ιστό σε δύο κομμάτια ή ο τένοντας θα διαχωριστεί εντελώς από το οστό.

Όταν ο τένοντας του τετρακέφαλου σκίζεται εντελώς, ο μυς δεν είναι πλέον αγκυρωμένος στην επιγονατίδα. Χωρίς αυτή την προσκόλληση, το γόνατο δεν μπορεί να ισιώσει όταν συστέλλονται οι μύες του τετρακέφαλου. Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν σημαντικό πρήξιμο ή μώλωπες ή να παρατηρήσουν διάσπαση ή κενό εάν αισθανθούν την περιοχή πάνω από την επιγονατίδα.

Αιτία

Βλάβη

Η ρήξη του τετρακέφαλου συμβαίνει συχνά όταν υπάρχει μεγάλο φορτίο στο πόδι με το πόδι ακινητοποιημένο και το γόνατο μερικώς λυγισμένο. Σκεφτείτε μια άβολη προσγείωση από ένα άλμα ενώ παίζετε μπάσκετ. Η δύναμη της προσγείωσης είναι πολύ μεγάλη για τον τένοντα και σκίζεται.

Οι ρήξεις μπορούν επίσης να προκληθούν από πτώσεις, άμεση δύναμη στο μπροστινό μέρος του γόνατος και ρήξεις (κοψίματα).

Αδυναμία τενόντων

Ένας εξασθενημένος τένοντας του τετρακέφαλου είναι πιο πιθανό να σχιστεί. Πολλά πράγματα μπορεί να οδηγήσουν σε αδυναμία τένοντα.

Τενοντίτιδα. Η φλεγμονή του τένοντα του τετρακέφαλου, που ονομάζεται τενοντίτιδα του τετρακέφαλου, εξασθενεί τον τένοντα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει μικρορήξεις. Η τενοντίτιδα του τετρακέφαλου είναι πιο συχνή σε άτομα που τρέχουν και συμμετέχουν σε αθλήματα που περιλαμβάνουν άλματα.

Χρόνια ασθένεια. Οι εξασθενημένοι τένοντες μπορεί επίσης να προκληθούν από ασθένειες που διαταράσσουν την παροχή αίματος. Οι χρόνιες ασθένειες που μπορεί να αποδυναμώσουν τον τένοντα περιλαμβάνουν:

• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με νεφρική αιμοκάθαρση
• Υπερπαραθυρεοειδισμός
• Αρθρίτιδα
• Λευχαιμία
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ)
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Μόλυνση
• Μεταβολική νόσος

Χρήση στεροειδών. Η χρήση κορτικοστεροειδών έχει συνδεθεί με αυξημένη αδυναμία των μυών και των τενόντων.

Φθοροκινολόνες / Κινολόνες. Αυτός ο ειδικός τύπος αντιβιοτικού έχει συσχετιστεί με ρήξεις τένοντα του τετρακέφαλου.

Ακινητοποίηση. Όταν δεν πατάτε τα πόδια σας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, οι μύες και οι τένοντες που υποστηρίζουν τα γόνατά σας χάνουν τη δύναμη και την ευλυγισία.

Συμπτώματα

Όταν σχίζεται ένας τένοντας του τετρακέφαλου, υπάρχει συχνά μια αίσθηση σκισήματος. Ακολουθούν συνήθως πόνος και πρήξιμο και μπορεί να μην μπορείτε να ισιώσετε το γόνατό σας. Πρόσθετα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Μια εσοχή στο πάνω μέρος της επιγονατίδας σας όπου ο τένοντας σκίστηκε
• Μώλωπες
• Ευαισθησία
• Κράμπες
• Η επιγονατίδα σας μπορεί να πέσει επειδή ο τένοντας έχει σχιστεί
• Δυσκολία στο περπάτημα λόγω λυγίσματος ή υποχώρησης του γονάτου

Εξέταση γιατρού

Ιατρικό Ιστορικό και Φυσική Εξέταση

Ο γιατρός σας θα συζητήσει τη γενική σας υγεία και τα συμπτώματα που αντιμετωπίζετε. Θα σας ρωτήσουν επίσης για το ιατρικό σας ιστορικό. Οι ερωτήσεις που μπορεί να σας τεθούν περιλαμβάνουν:

• Είχατε προηγούμενο τραυματισμό στο μπροστινό μέρος του γονάτου σας;
• Έχετε τραυματίσει ποτέ έναν τετρακέφαλο μυ;
• Έχετε τενοντίτιδα του τετρακέφαλου;
• Έχετε κάποια ιατρική πάθηση που μπορεί να σας προδιαθέσει για τραυματισμό του τετρακέφαλου;

Αφού συζητήσετε τα συμπτώματά σας και το ιατρικό ιστορικό σας, ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει μια ενδελεχή εξέταση του γόνατός σας. Για να προσδιορίσει την ακριβή αιτία των συμπτωμάτων σας, ο γιατρός σας θα εξετάσει πόσο καλά μπορείτε να επεκτείνετε ή να ισιώσετε το γόνατό σας. Ενώ αυτό το μέρος της εξέτασης μπορεί να είναι επώδυνο, είναι σημαντικό να εντοπιστεί μια ρήξη τένοντα του τετρακέφαλου.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση, ο γιατρός σας μπορεί να παραγγείλει ορισμένες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία (MRI).

Ακτινογραφίες. Η επιγονατίδα απομακρύνεται από τη θέση της όταν σχίζεται ο τένοντας του τετρακεφάλου. Αυτό είναι συχνά πολύ εμφανές σε μια πλάγια όψη ακτινογραφίας του γόνατος. Οι πλήρεις ρήξεις μπορούν συχνά να ταυτιστούν μόνο με αυτές τις ακτίνες Χ.

Απεικόνιση μαγνητικής τομογραφίας (MRI). Μια μαγνητική τομογραφία δημιουργεί καλύτερες εικόνες μαλακών ιστών, όπως ο τένοντας του τετρακέφαλου, από μια ακτινογραφία. Μια μαγνητική τομογραφία δεν είναι συνήθως απαραίτητη μετά από αυτόν τον τραυματισμό, όπως συνήθως δείχνει η φυσική εξέταση. Ωστόσο, μια μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει την ποσότητα του σχισμένου τένοντα και τη θέση της ρήξης, εάν αυτή η πληροφορία είναι απαραίτητη. Μερικές φορές, απαιτείται μαγνητική τομογραφία για να αποκλειστεί ένας διαφορετικός τραυματισμός που έχει παρόμοια συμπτώματα ή για να διακριθεί μια μερική ρήξη από μια πλήρη ρήξη.

Θεραπεία

Ο γιατρός σας θα λάβει υπόψη πολλά πράγματα κατά τον προγραμματισμό της θεραπείας σας, όπως:

• Το είδος και το μέγεθος της ρήξης σας
• Το επίπεδο δραστηριότητάς σας
• Η ηλικία σου

Μη Χειρουργική Θεραπεία

Οι περισσότερες μικρές, μερικές ρήξεις ανταποκρίνονται καλά στη μη χειρουργική θεραπεία.

Ακινητοποίηση. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει να φοράτε σύστημα ακινητοποίησης γονάτων ή νάρθηκα. Αυτό θα κρατήσει το γόνατό σας ίσιο για να το βοηθήσει να επουλωθεί. Πιθανότατα θα χρειαστείτε πατερίτσες για να αποφύγετε να ρίξετε όλο το βάρος σας στο πόδι σας. Να υπολογίσετε να είστε σε σύστημα ακινητοποίησης γονάτος ή νάρθηκα για 3 έως 6 εβδομάδες.

Φυσικοθεραπεία. Μόλις ο αρχικός πόνος και το πρήξιμο έχουν υποχωρήσει, μπορείτε να κάνετε φυσικοθεραπεία. Συγκεκριμένες ασκήσεις μπορούν να αποκαταστήσουν τη δύναμη και το εύρος κίνησης στο πόδι σας.

Ο φυσικοθεραπευτής σας θα προσθέσει σταδιακά ασκήσεις στο πρόγραμμά σας. Οι ίσιες ανασηκώσεις ποδιών για την ενίσχυση του τετρακέφαλου είναι συχνά βασικές σε ένα σχέδιο φυσικοθεραπείας. Καθώς περνά ο καιρός, ο γιατρός ή ο φυσικοθεραπευτής σας θα ξεκλειδώσει το στήριγμα σας. Αυτό θα σας επιτρέψει να κινηθείτε πιο ελεύθερα με μεγαλύτερο εύρος κίνησης. Θα σας συνταγογραφηθούν περισσότερες ασκήσεις ενδυνάμωσης καθώς θεραπεύεστε.

Ο γιατρός σας θα συζητήσει μαζί σας πότε είναι ασφαλές να επιστρέψετε στον αθλητισμό ή σε άλλη σωματική δραστηριότητα.

Χειρουργική Θεραπεία

Οι περισσότεροι άνθρωποι με πλήρη ρήξη θα χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση του σχισμένου τένοντα. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση εάν έχετε μεγάλη μερική ρήξη ή πλήρη ρήξη που σχετίζεται με εκφύλιση του τένοντα. Αυτό πιθανότατα θα εξαρτηθεί από την ηλικία σας, τις δραστηριότητές σας και το προηγούμενο επίπεδο λειτουργίας σας.

Κατά τη χειρουργική αποκατάσταση, ο χειρουργός επανασυνδέει τον σχισμένο τένοντα στην κορυφή της επιγονατίδας. Τα άτομα που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση τα καταφέρνουν καλύτερα εάν η επισκευή γίνει αμέσως μετά τον τραυματισμό. Η πρώιμη αποκατάσταση μπορεί να αποτρέψει τον τένοντα από ουλές και σφίξιμο σε κοντή θέση.

Παραμονή στο νοσοκομείο. Οι περισσότερες από τις διεπεμβάσεις  εκτελούνται σε χειρουγεία μιας ημέρας. Αν και σπάνια, ορισμένα άτομα με ιατρικές συννοσηρότητες μπορεί να χρειαστεί να παραμείνουν στο νοσοκομείο μετά την επέμβαση. 

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει με ραχιαία αναισθησία, η οποία μουδιάζει το κάτω μέρος του σώματός σας, ή με ένα γενικό αναισθητικό που θα σας κοιμίσει.

Διαδικασία. Για να επανατοποθετήσει τον τένοντα, ο χειρουργός τοποθετεί ράμματα στον τένοντα και περνάει τα ράμματα μέσα από τρύπες στην επιγονατίδα. Τα ράμματα δένονται προσεκτικά στο κάτω μέρος της επιγονατίδας για να επιτευχθεί η σωστή τάση στον τένοντα. Αυτό διασφαλίζει επίσης ότι η θέση της επιγονατίδας ταιριάζει πολύ με εκείνη της μη τραυματισμένης επιγονατίδας σας.

Εναλλακτική Τεχνική.  Ο χειρουργός μπορεί εναλλακτικά να χρησιμοποιήσει άγκυρες ραφών για να επανασυνδέσουν τον τένοντα στο οστό. Με αυτή την τεχνική, ο χειρουργός προσαρτά τον τένοντα στο οστό χρησιμοποιώντας μικρά μεταλλικά εμφυτεύματα που ονομάζονται άγκυρες ραφών. Η χρήση αυτών των αγκυρών σημαίνει ότι ο χειρουργός δεν χρειάζεται να ανοίξει τρύπες στην επιγονατίδα. 

Θεωρήσεις. Για να παρέχουν πρόσθετη προστασία στην επισκευή, ορισμένοι χειρουργοί χρησιμοποιούν ράμματα ή σύρματα για να βοηθήσουν στη συγκράτηση της επιγονατίδας στη θέση της ενώ ο τένοντας επουλώνεται. Εάν ο χειρουργός σας το κάνει αυτό, τα σύρματα ή τα ράμματα μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν κατά τη διάρκεια μιας μεταγενέστερης, προγραμματισμένης επέμβασης.

Ο χειρουργός σας θα συζητήσει την ανάγκη σας για αυτήν την πρόσθετη προστασία πριν από τη χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης τένοντα του τετρακέφαλου. Μερικές φορές, οι χειρουργοί παίρνουν αυτή την απόφαση για πρόσθετη προστασία κατά τη διάρκεια της επέμβασης, όταν βλέπουν ότι ο τένοντας παρουσιάζει μεγαλύτερη βλάβη από την αναμενόμενη ή ότι η ρήξη είναι πιο εκτεταμένη.

Εάν ο τένοντας σας έχει βραχύνει πάρα πολύ πριν από τη χειρουργική επέμβαση, θα είναι δύσκολο να τον επανασυνδέσετε στην επιγονατίδα σας. Ο χειρουργός σας μπορεί να χρειαστεί να προσθέσει μόσχευμα ιστού για να επιμηκύνει τον τένοντα. Αυτό μερικές φορές περιλαμβάνει τη χρήση δωρισμένου ιστού (αλλομόσχευμα).

Οι τένοντες συχνά βραχύνονται εάν έχει περάσει περισσότερος από ένας μήνας από τον τραυματισμό σας. Σοβαρή βλάβη από τον τραυματισμό ή την υποκείμενη νόσο μπορεί επίσης να κάνει τον τένοντα πολύ κοντό. Ο χειρουργός σας θα συζητήσει μαζί σας αυτήν την πρόσθετη διαδικασία πριν από τη χειρουργική επέμβαση.

Επιπλοκές. Οι πιο συχνές επιπλοκές της αποκατάστασης του τένοντα του τετρακέφαλου περιλαμβάνουν αδυναμία και απώλεια κίνησης του γόνατος. Είναι επίσης δυνατή η εκ νέου ρήξη του τένοντα μετά την επισκευή του. Επιπλέον, η θέση της επιγονατίδας σας μπορεί να είναι διαφορετική μετά τη διαδικασία.

Όπως με κάθε χειρουργική επέμβαση, άλλες πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνουν μόλυνση, διάσπαση του τραύματος, θρόμβο αίματος ή επιπλοκές από την αναισθησία.

Μετά την επέμβαση θα χρειαστείτε κάποιο είδος διαχείρισης του πόνου, συμπεριλαμβανομένου πάγου και φαρμάκων. Περίπου 2 εβδομάδες μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο χειρουργός σας θα αφαιρέσει τα ράμματα ή τους συνδετήρες του δέρματος σας. Αυτό γίνεται στο ιατρείο του χειρουργού.

Αποκατάσταση

• Πιθανότατα, η επισκευή σας θα προστατεύεται με ένα σύστημα ακινητοποίησης γονάτων ή ένα μακρύ γύψο ποδιών. Μπορεί να σας επιτραπεί να βάλετε το βάρος σας στο πόδι σας με τη χρήση ενός νάρθηκα και πατερίτσες (ή περιπατητή τύπου «Π»).
• Με την πάροδο του χρόνου, ο γιατρός ή ο φυσικοθεραπευτής σας θα ξεκλειδώσει το στήριγμα σας και θα επιτρέψει την κάμψη του γόνατος σταδιακά. Αυτό θα σας επιτρέψει να κινηθείτε πιο ελεύθερα με μεγαλύτερο εύρος κίνησης. Στη συνέχεια, οι ασκήσεις ενδυνάμωσης θα προστεθούν στο σχέδιο αποκατάστασης.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας θα συνταγογραφήσει ένα πρωτόκολλο άμεσης κίνησης (σχέδιο θεραπείας). Αυτή είναι μια πιο επιθετική προσέγγιση και δεν είναι κατάλληλη για όλους τους ασθενείς. Οι περισσότεροι χειρουργοί προστατεύουν την κίνηση νωρίς μετά την επέμβαση.

Ο γιατρός και ο φυσιοθεραπευτής σας θα προσαρμόσουν ένα σχέδιο αποκατάστασης για εσάς. Το χρονικό διάστημα που χρειάζεστε θεραπεία και ποιες ασκήσεις συνταγογραφεί η θεραπευτική σας ομάδα θα βασίζεται στον τύπο της ρήξης που έχετε, τη χειρουργική σας αποκατάσταση, την ιατρική σας κατάσταση και τις ανάγκες σας.

Η πλήρης αποκατάσταση διαρκεί τουλάχιστον 4 μήνες. Οι περισσότερες επισκευές σχεδόν επουλώνονται σε 6 μήνες. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι χρειάστηκαν 12 μήνες για να επιτύχουν όλους τους στόχους τους.

Αποτελέσματα

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να επιστρέψουν στα προηγούμενα επαγγέλματα και τις δραστηριότητές τους αφού αναρρώσουν από ρήξη τένοντα του τετρακέφαλου. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους έχουν αδυναμία στους μηρούς και πόνο στο σημείο της ρήξης. Τα άτομα που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση τα καταφέρνουν καλύτερα εάν η επισκευή γίνει νωρίς μετά τον τραυματισμό.

Εάν είστε αθλητής, ο χειρουργός σας θα κάνει πολύ ενδελεχή αξιολόγηση πριν δώσει το πράσινο φως για να επιστρέψετε στο άθλημά σας. Ο χειρουργός σας θα συγκρίνει τη δύναμη των ποδιών σας χρησιμοποιώντας κάποιες λειτουργικές δοκιμές στο γόνατο (όπως άλμα). Ο στόχος είναι το τραυματισμένο πόδι σας να είναι τουλάχιστον 85-90% τόσο δυνατό όσο το υγιές πόδι σας. Εκτός από τη δύναμη των ποδιών, ο χειρουργός σας θα αξιολογήσει την αντοχή του ποδιού σας, την ισορροπία σας και εάν έχετε πρήξιμο.