Το κάταγμα του σκαφοειδούς είναι ένα σπάσιμο σε ένα από τα μικρά οστά του καρπού. Αυτός ο τύπος κατάγματος εμφανίζεται πιο συχνά μετά από πτώση σε τεντωμένο χέρι. Τα συμπτώματα ενός κατάγματος σκαφοειδούς συνήθως περιλαμβάνουν πόνο και ευαισθησία στην περιοχή ακριβώς κάτω από τη βάση του αντίχειρα. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν όταν προσπαθείτε να τσιμπήσετε ή να πιάσετε κάτι.

Η θεραπεία για ένα κάταγμα σκαφοειδούς μπορεί να κυμαίνεται από συντηρητική έως χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με τη σοβαρότητα του κατάγματος και τη θέση του στο οστό. Επειδή τμήματα του σκαφοειδούς έχουν κακή παροχή αίματος – και ένα κάταγμα μπορεί να διαταράξει περαιτέρω τη ροή του αίματος στα οστά – οι επιπλοκές με τη διαδικασία επούλωσης είναι συχνές.

Ανατομία

Ο καρπός σχηματίζεται από τα δύο οστά του αντιβραχίου – την κερκίδα και την ωλένη – και οκτώ μικρά οστά του καρπού. Τα καρπιαία οστά είναι διατεταγμένα σε δύο σειρές στη βάση του χεριού. Υπάρχουν τέσσερα οστά σε κάθε σειρά.

Το σκαφοειδές οστό είναι ένα από τα καρπιαία οστά στην πλευρά του αντίχειρα του καρπού, ακριβώς πάνω από την κερκίδα. Το οστό είναι σημαντικό τόσο για την κίνηση όσο και για τη σταθερότητα στην άρθρωση του καρπού.

Το οστό του σκαφοειδούς μπορεί να αναγνωριστεί πιο εύκολα όταν ο αντίχειράς σας κρατιέται σε έκταση. Βρίσκεται στη βάση της κοιλότητας που δημιουργείται από τους τένοντες του αντίχειρα. Συχνά αναφέρεται ως «ανατομική ταμπακιέρα», αυτή η περιοχή είναι συνήθως η περιοχή ευαισθησίας ή πόνου όταν εμφανίζεται ένα κάταγμα.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το σκαφοειδές έχει κακή παροχή αίματος.

Σε όλο το σώμα, το αίμα τρέχει από την καρδιά προς τα άκρα (χέρια και πόδια) — από κοντά στο σώμα (εγγύς) στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών (άπω). Αυτή η κατεύθυνση ροής βρίσκεται στα περισσότερα οστά στα χέρια και τα πόδια, με το αίμα να τρέχει από το μέρος του οστού που είναι πιο κοντά στο σώμα στο μέρος του οστού που είναι πιο κοντά στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών.

Ωστόσο, η παροχή αίματος στο σκαφοειδές τρέχει “προς τα πίσω”: Το αίμα εισέρχεται στο τμήμα του σκαφοειδούς που βρίσκεται πιο κοντά στον αντίχειρα (άπω) και τρέχει πίσω προς το μέρος του σκαφοειδούς που βρίσκεται πιο κοντά στο σώμα (εγγύς). Για το λόγο αυτό, τα κατάγματα του περιφερικού σκαφοειδούς επουλώνονται πολύ πιο γρήγορα από τα κατάγματα του εγγύς σκαφοειδούς. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ο κίνδυνος κατάγματα του εγγύς σκαφοειδούς να διαταράξουν πλήρως την παροχή αίματος, προκαλώντας τη νέκρωση ή τον θάνατο μέρους του σκαφοειδούς. Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται «αγγειακή νέκρωση», μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα στον καρπό.

Περιγραφή

Ένα κάταγμα σκαφοειδούς συνήθως περιγράφεται από τη θέση του μέσα στο οστό. Συνηθέστερα, το σκαφοειδές σπάει στο μεσαίο τμήμα του. Κατάγματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν τόσο στο εγγύς όσο και στο περιφερικό άκρο του οστού.

Τα κατάγματα του σκαφοειδούς ταξινομούνται ανάλογα με τη σοβαρότητα της μετατόπισης–ή πόσο μακριά τα κομμάτια του οστού έχουν μετακινηθεί από την κανονική τους θέση:

• Μη παρεκτοπισμένο κάταγμα. Σε αυτό το είδος κατάγματος, τα θραύσματα των οστών ευθυγραμμίζονται σωστά.
• Παρεκτοπισμένο κάταγμα. Σε αυτό το είδος κατάγματος, τα θραύσματα των οστών έχουν μετακινηθεί από την κανονική τους θέση. Μπορεί να υπάρχουν κενά μεταξύ των κομματιών του οστού ή θραύσματα μπορεί να επικαλύπτονται μεταξύ τους.

Αιτία

Ένα κάταγμα σκαφοειδούς συνήθως συμβαίνει όταν πέφτετε σε ένα τεντωμένο χέρι, με το βάρος σας να προσγειώνεται στην παλάμη σας. Το άκρο του μεγαλύτερου οστού του αντιβραχίου (η κερκίδα) μπορεί επίσης να σπάσει σε αυτόν τον τύπο πτώσης, ανάλογα με τη θέση του χεριού κατά την προσγείωση.

Τα κατάγματα του σκαφοειδούς εμφανίζονται σε άτομα όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου ή ασθένειες που σας κάνουν πιο πιθανό να εμφανίσετε κάταγμα σκαφοειδούς. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση προστατευτικών καρπών κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων υψηλής ενέργειας όπως το πατινάζ και το σνόουμπορντ μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πιθανότητας να σπάσετε ένα κόκκαλο γύρω από τον καρπό.

Συμπτώματα

Τα κατάγματα του σκαφοειδούς συνήθως προκαλούν πόνο και οίδημα στην ανατομική ταμπακιέρα και στην πλευρά του αντίχειρα του καρπού. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος όταν κινείτε τον αντίχειρα ή τον καρπό σας ή όταν προσπαθείτε να τσιμπήσετε ή να πιάσετε κάτι.

Αν δεν έχει παραμορφωθεί ο καρπός σας, μπορεί να μην είναι προφανές ότι το σκαφοειδές οστό σας έχει σπάσει. Με ορισμένα κατάγματα του σκαφοειδούς, ο πόνος δεν είναι έντονος και μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα με διάστρεμμα καρπού.

Ο πόνος στον καρπό σας που δεν υποχωρεί μέσα σε μια ημέρα από τον τραυματισμό μπορεί να είναι σημάδι κατάγματος — επομένως είναι σημαντικό να επισκεφτείτε έναν γιατρό εάν ο πόνος σας επιμένει. Η έγκαιρη θεραπεία ενός κατάγματος σκαφοειδούς θα βοηθήσει στην αποφυγή πιθανών επιπλοκών.

Εξέταση γιατρού

Σωματική εξέταση

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός σας θα μιλήσει μαζί σας και θα θέλει να μάθει πώς προέκυψε ο τραυματισμός σας.

Ο γιατρός σας θα εξετάσει τον καρπό σας. Στα περισσότερα κατάγματα, θα υπάρχει ευαισθησία απευθείας πάνω από το σκαφοειδές στην ανατομική ταμπακοθήκη. Ο γιατρός σας θα αναζητήσει επίσης:

• Πρήξιμο
• Μώλωπες
• Απώλεια κίνησης

Απεικονιστικές Εξετάσεις

Ακτινογραφίες. Οι ακτίνες Χ παρέχουν εικόνες πυκνών δομών, όπως τα οστά. Ο γιατρός σας θα παραγγείλει μια ακτινογραφία για να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν έχετε κάταγμα σκαφοειδούς και εάν τα σπασμένα κομμάτια του οστού έχουν μετατοπιστεί. Μια ακτινογραφία θα βοηθήσει επίσης τον γιατρό σας να προσδιορίσει εάν έχετε άλλα κατάγματα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα κάταγμα σκαφοειδούς δεν εμφανίζεται αμέσως στην ακτινογραφία. Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι έχετε κάταγμα αλλά δεν είναι ορατό στην ακτινογραφία, μπορεί να σας συστήσει να φοράτε νάρθηκα καρπού ή γύψο για 2 έως 3 εβδομάδες και στη συνέχεια να επιστρέψετε για επαναληπτική ακτινογραφία. Συχνά, τα κατάγματα του σκαφοειδούς γίνονται ορατά στην ακτινογραφία μόνο μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναμονής, θα πρέπει να φοράτε τον νάρθηκα ή τον γύψο και να αποφεύγετε δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν περαιτέρω τραυματισμό.

Μαγνητική Τομογραφία (MRI). Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει μαγνητική τομογραφία για να μάθει περισσότερα για τα οστά και τους μαλακούς ιστούς στον καρπό σας. Μια μαγνητική τομογραφία μπορεί μερικές φορές να δείξει ένα κάταγμα του σκαφοειδούς πριν να φανεί στην ακτινογραφία.

Αξονική τομογραφία (CT). Μια αξονική τομογραφία μπορεί να είναι χρήσιμη για την αποκάλυψη ενός κατάγματος του σκαφοειδούς και μπορεί επίσης να δείξει εάν τα οστά έχουν μετατοπιστεί. Ο γιατρός σας θα χρησιμοποιήσει πληροφορίες από την αξονική τομογραφία για να καθορίσει την θεραπείας σας.

Θεραπευτική αγωγή

Η θεραπεία που θα συστήσει ο γιατρός σας θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:

• Η θέση του σπασίματος στο οστό
• Εάν τα θραύσματα οστών μετατοπίζονται
• Πριν από πόσο καιρό συνέβη ο τραυματισμός σας

Μη Χειρουργική Θεραπεία

Κάταγμα κοντά στον αντίχειρα. Τα κατάγματα του σκαφοειδούς που βρίσκονται πιο κοντά στον αντίχειρα (άνω πόλος) συνήθως επουλώνονται σε λίγες εβδομάδες με κατάλληλη προστασία και περιορισμένη δραστηριότητα. Αυτό το τμήμα του σκαφοειδούς οστού έχει καλή παροχή αίματος, η οποία είναι απαραίτητη για την επούλωση.

Για αυτόν τον τύπο κατάγματος, ο γιατρός σας μπορεί να τοποθετήσει τον αντιβράχιο και το χέρι σας σε γύψο ή νάρθηκα. Ο γύψος ή ο νάρθηκας θα είναι συνήθως κάτω από τον αγκώνα και θα περιλαμβάνει τον αντίχειρά σας.

Ο χρόνος επούλωσης ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή. Ο γιατρός σας θα παρακολουθεί την πόρωση του κατάγματος σας με περιοδικές ακτινογραφίες ή άλλες απεικονιστικές μελέτες.

Κάταγμα κοντά στο αντιβράχιο. Εάν το σκαφοειδές σπάσει στη μέση του οστού ή πιο κοντά στον αντιβράχιο (εγγύς πόλος), η επούλωση μπορεί να είναι πιο δύσκολη. Αυτές οι περιοχές του σκαφοειδούς δεν έχουν πολύ καλή παροχή αίματος.

Εάν ο γιατρός σας αντιμετωπίζει αυτό το είδος κατάγματος με γύψο, ο γύψος μπορεί να περιλαμβάνει τον αντίχειρα και να εκτείνεται πάνω από τον αγκώνα για να βοηθήσει στη σταθεροποίηση του κατάγματος

Χειρουργική Θεραπεία

Εάν ο σκαφοειδές σας σπάσει στη μέση ή στον εγγύς πόλο ή εάν έχουν μετατοπιστεί κομμάτια οστού, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση. Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η ευθυγράμμιση και η σταθεροποίηση του κατάγματος, δίνοντάς του καλύτερες πιθανότητες επούλωσης.

Αποκατάσταση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ο γιατρός σας θα χορηγήσει ένα τοπικό αναισθητικό ή γενική αναισθησία και θα επαναφέρει το οστό στη σωστή του θέση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας περιορισμένη τομή και ειδικά καθοδηγούμενα όργανα. Σε άλλες περιπτώσεις γίνεται μέσω ανοιχτής τομής με άμεσο χειρισμό του κατάγματος. Για ορισμένα κατάγματα, ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει μια μικροσκοπική κάμερα που ονομάζεται “αρθροσκόπιο” για να βοηθήσει στη μείωση.

Εσωτερική οστεοσύνθεση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, μεταλλικά εμφυτεύματα – συμπεριλαμβανομένων βιδών ή βελόνων (kirchner) – χρησιμοποιούνται για τη συγκράτηση του σκαφοειδούς στη θέση του μέχρι να επουλωθεί πλήρως το οστό.

Η θέση και το μέγεθος της χειρουργικής τομής εξαρτάται από το τμήμα του σκαφοειδούς που έχει σπάσει. Μερικές φορές, η βίδα ή το kirchner μπορεί να τοποθετηθεί σε θραύσματα οστών με μια μικρή τομή. Σε άλλες περιπτώσεις, χρειάζεται μεγαλύτερη τομή για να διασφαλιστεί ότι τα θραύσματα του σκαφοειδούς ευθυγραμμίζονται σωστά. Η τομή μπορεί να γίνει είτε στο μπροστινό είτε στο πίσω μέρος του καρπού σας.

Οστικό μόσχευμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί οστικό μόσχευμα με ή χωρίς εσωτερική στερέωση. Ένα οστικό μόσχευμα είναι ένα νέο οστό που τοποθετείται γύρω από το σπασμένο οστό. Μπορεί να διεγείρει την παραγωγή οστών και την επούλωση. Το μόσχευμα μπορεί να ληφθεί από το οστό του αντιβραχίου σας στον ίδιο βραχίονα ή από την λεκάνη σας.

Αποθεραπεία

Είτε η θεραπεία σας είναι χειρουργική είτε μη χειρουργική, μπορεί να χρειαστεί να φορέσετε γύψο ή νάρθηκα για έως και 3 μήνες ή μέχρι να επουλωθεί το κάταγμά σας. Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα κατάγματα, τα κατάγματα του σκαφοειδούς τείνουν να επουλώνονται αργά. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκτός εάν η προχωρημένη δραστηριότητα εγκριθεί από τον γιατρό σας, θα πρέπει να αποφύγετε τις ακόλουθες δραστηριότητες:

• Ανύψωση, μεταφορά, ώθηση ή τράβηγμα περισσότερων από ένα κιλό βάρους
• Στήριξη με το τραυματισμένο σας χέρι
• Συμμετοχή σε αθλήματα επαφής
• Αναρρίχηση σε σκάλες ή δέντρα
• Συμμετέχετε σε δραστηριότητες με κίνδυνο να πέσετε στο χέρι σας.
• Χρησιμοποιώντας βαριά ή δονητικά μηχανήματα
• Κάπνισμα (το οποίο μπορεί να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την επούλωση του κατάγματος)

Μερικοί ασθενείς έχουν δυσκαμψία στον καρπό μετά από κατάγματα σκαφοειδούς. Αυτό είναι πιο συχνό σε ασθενείς που φορούν γύψο για μεγάλο χρονικό διάστημα ή χρειάζονται πιο εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση.

Είναι σημαντικό να διατηρείτε την πλήρη κίνηση των δακτύλων σας κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάρρωσης σας. Ο γιατρός σας θα παράσχει ένα πρόγραμμα άσκησης και μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν φυσικοθεραπευτή που θα σας βοηθήσει να ανακτήσετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο εύρος κίνησης και δύναμη στον καρπό σας.

Παρά τη θεραπεία με τα χέρια και τη μεγάλη προσπάθεια από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της θεραπείας στο σπίτι, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μην ανακτήσουν το ίδιο εύρος κίνησης και δύναμης που είχαν πριν από τον τραυματισμό τους.

Επιπλοκές

Ένα οστό που αποτυγχάνει να επουλωθεί ονομάζεται “ψευδάρθρωση”. Οι ψευδαρθρώσεις είναι πιο συχνές μετά από κατάγματα του σκαφοειδούς, επειδή η παροχή αίματος στο οστό του σκαφοειδούς είναι κακή. Η καλή παροχή αίματος σε ένα οστό είναι πολύ σημαντική για την επούλωση των καταγμάτων—καθώς το αίμα μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο σημείο του κατάγματος για να βοηθήσει στην επούλωση.

Εάν το κάταγμα του σκαφοειδούς σας δεν επουλωθεί, ο γιατρός σας μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης για την εισαγωγή οστικού μοσχεύματος. Υπάρχουν διάφοροι τύποι οστικών μοσχευμάτων. Για ψευδαρθρώσεις , ο γιατρός σας μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα ειδικό είδος μοσχεύματος με δική του παροχή αίματος (αγγειούμενο μόσχευμα).

Αγγειακή Νέκρωση

Στα κατάγματα του σκαφοειδούς – ειδικά εκείνα στα οποία τα θραύσματα των οστών έχουν μετατοπιστεί – μπορεί να διαταραχθεί η παροχή αίματος στο οστό. Εάν η παροχή αίματος σε ένα από τα θραύσματα μειωθεί σημαντικά ή χαθεί εντελώς, αυτό το τμήμα του οστού δεν θα λάβει αρκετά θρεπτικά συστατικά και τα κύτταρα θα πεθάνουν. Το οστό δεν θα επουλωθεί σωστά εάν συμβεί αυτό. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται «αγγειακή νέκρωση».

Ένα αγγειούμενο οστικό μόσχευμα είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για αυτήν την πάθηση – υπό τον όρο ότι το οστό δεν έχει καταρρεύσει σημαντικά ή δεν έχει αναπτυχθεί αρθρίτιδα στον καρπό.

Αρθρίτιδα

Με την πάροδο του χρόνου, η ψευδάρθρωση και η αγγειακή νέκρωση του σκαφοειδούς μπορεί να οδηγήσει σε αρθρίτιδα του καρπού. Η αρθρίτιδα εμφανίζεται όταν ο αρθρικός χόνδρος στην άρθρωση φθείρεται και φθείρεται – μερικές φορές σε σημείο που το οστό τρίβεται στο οστό.

Τα συμπτώματα της αρθρίτιδας στον καρπό μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνο
• Ακαμψία
• Μειωμένο εύρος κίνησης στον καρπό
• Πόνος με δραστηριότητες όπως η άρση, το κράτημα ή η άρση βάρους

Η θεραπεία για την αρθρίτιδα επικεντρώνεται στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Αρχικά, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή αναλγητικών, τη χρήση νάρθηκα όταν ο καρπός είναι επώδυνος και την αποφυγή δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τον καρπό. Μερικές φορές, μια ένεση στεροειδούς στον καρπό μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου.

Εάν η συντηρητική θεραπεία δεν ανακουφίσει τα συμπτώματά σας, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν πολλοί τύποι διαδικασιών που μπορούν να γίνουν για την αρθρίτιδα του καρπού.

Νέες εξελίξεις

Για συγκεκριμένα μοτίβα κατάγματος, ορισμένοι γιατροί χρησιμοποιούν τώρα μια πολύ μικρή τομή —μήκους λιγότερο από 1/2 ίντσας— για να μειώσουν το κάταγμα και να τοποθετήσουν μια βίδα στον ευθυγραμμισμένο σκαφοειδές. Αυτή η διαδικασία εκτελείται χρησιμοποιώντας ένα ειδικό μηχάνημα ακτίνων Χ για να βοηθήσει στην καθοδήγηση της τοποθέτησης της βίδας.

Επιπλέον, ο γιατρός σας μπορεί να εισάγει μια μικρή κάμερα που ονομάζεται “αρθροσκόπιο” στον καρπό σας για να κοιτάξει απευθείας το κάταγμα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση και τη στερέωση του οστού και θα μειώσει τη χειρουργική έκθεση που απαιτείται για ορισμένες ανοιχτές επεμβάσεις.

Η τρέχουσα έρευνα επικεντρώνεται σε διαφορετικούς τύπους οστικών μοσχευμάτων και υποκατάστατων οστικών μοσχευμάτων για να επιταχύνει την επούλωση των οστών. Επιπλέον ουσίες, όπως οι Μορφογενείς Πρωτεΐνες των Οστών (BMP), αξιολογούνται επίσης για τη βελτίωση της δυνατότητας επούλωσης.

Οι νεότεροι τύποι νάρθηκα καρπού μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη τραυματισμών και η καλύτερη απεικόνιση μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη διάγνωση αυτών των δύσκολων καταγμάτων.